gekleurde ramen in 2022

Tijdens de renovatie van de kerkzaal in 2021 is volgens de eis van de tijd veel aandacht besteed aan duurzaamheid en isolatie. Een daarvan is dubbel glas, dat tegelijk een kunstwerk is geworden van de hand van glaskunstenaar Jan Rens uit Renesse. Een sierraad voor de kerkruimte.


Op 2 januari 2022, bij de ingebruikname van de nieuwe ramen in de IJsseldijkkerk, heeft ds. C. Baggerman zijn preek hierop gericht. De tekst voor elk van de kleuren van deze ramen leest u hierna, samen met een gedicht op deze ramen door Els de Heer:

G r o e n        (Genesis 1:11-13 – Lied 678: 1 en 2)

Groen is gras, groen is gras, onder mijne voeten.

Groen is de eerste kleur van de schepping. Na het licht, de lucht, het land, nog alles kleurloos, is groen de allereerste kleur. In ieder geval de eerste die in de bijbel wordt genoemd: laat overal op aarde jong groen ontkiemen.

Daar op die kale lege vlakte ontspruit het allemaal. De varens en de mossen, de kastanjes en dennenbomen, doperwt en snijboon, dille en bieslook, klimop en cactus. Kleine kruiden en hemelhoge woudreuzen, en gras, heel veel gras, polders vol gras. Op deze dag, de derde dag van de schepping, komt er pas echt leven in. Bloemen dansen, lianen slingeren, bomen kijken goedkeurend toe,

Groen is de kleur van de rust, van de belofte: Hij brengt mij aan grazige weiden. Groen is kalm, is goed voor de ogen, groen is leven. In de kleuren van de kerk is groen de ‘gewone’ tijd, er zijn geen feesten, geen rood of wit is nodig. Maar juist het gewone is het goede.

Zonder dat gewone, dat groene, kunnen wij niet leven. Je kunt overal huizen bouwen en flats en kantoren, maar als er af en toe geen groen is, dan wordt het toch onleefbaar. Al is het maar een park, of een bloembak op je balkon.

Groen is de kleur van de schepping – dat is dan natuurlijk: de schepping zoals zij bedoeld is. zoals God haar aan ons gegeven heeft. Alleen daarom al is groen de kleur die wij in ere moeten houden. Dat zijn geen milieu-praatjes, maar dat is een scheppings-opdracht.

Groen is dan ook niet alleen de start, de schepping, maar groen is ook de belofte van Gods toekomst: in zijn eeuwigheid, waar de wijnstok bloeit, de vijgenboom. Gods toekomst is een oogstfeest waar alles verjongd en vernieuwd wordt. Als we ons groene raam zien, zien we daar naar uit. De Here doet ons waarlijk goed.

Amen


P a a r s  (Joël 2: 12- 13 – Lied 577: 3)

Paars is een ernstige kleur. Een kerkelijke kleur. Het is de kleur van inkeer, van bekering, van voorbereiding. Het is de kleur van advent – de weken voor kerst, het is de kleur van de lijdenstijd, de weken voor Pasen. Paars is ernstig.

Het is een mengeling van rood en blauw, van warm en koud, van vuur en water, van avondmaal en doop. In de kerkelijke kleurenleer is paars eigenlijk: net iets lichter dan zwart. Het is zwart met een lichtere glans.

De paarse tijd is een belangrijke tijd. Voor dat je feest kunt vieren moet je de dingen goed maken, met elkaar, moet je je met elkaar verzoenen. Anders kan het geen echt feest worden. dus het is ingetogenheid, zelfonderzoek, bekeringstijd.

Door zijn profeten maakt God ons bekend hoe wij moeten leven. Door de profeet Joël zegt de Heer: keer terug tot Mij, met heel je hart. Door te vasten, te treuren en te rouwen. Geen al te fijne boodschap. Wij houden meer van eten en drinken – niet van vasten, en wij houden van lachen en moppen tappen, niet van treuren en rouwen.

Maar Gods woord is ernstig. Daarom is dit ernstige paars ook het dichtst bij de preekstoel, hier waar het Woord open gaat. Het gaat niet om het uiterlijk, maar om het innerlijk. Niet je kleren moet je scheuren, maar je hart. Je moet het menen voor God. Keer terug tot Hem – bekeer u – dat is de kern van Jezus’ prediking. Bekeer u tot de Here uw God, want Hij is genadig en liefdevol, geduldig en trouw.

In dit paarse raam klinkt die oproep en die belofte – iedere zondag. Die voor Christus zijn schuld en zonde belijdt, die wordt Gods genade verkondigd. Voor ons allemaal.

Amen



B l a u w   (Matteüs 28: 18-20 – Psalm 108: 2)

Het blauwe raam hangt het dichtst bij de deur. Daar ga je de wereld weer in. Gezegend, met een missie. Blauw is de hemel, blauw is de zee, blauw is ook de kleur van helderheid, van betrouwbaarheid. Daarom stuurt de belastingdienst blauwe enveloppen – je kunt je toch niet indenken dat die bijvoorbeeld geel zouden zijn, of rood. En daarom dragen heren blauwe pakken, en geloven wij iemand op zijn blauwe ogen,

Blauw is de kleur van de trouw. Van Gods trouw, die tot de hemel reikt.

Voor Christus naar de hemel teruggaat, het hemelse blauw neemt Hem haast al op, stuurt Hij zijn discipelen de wereld in. Daar krijgen zij – wij dus – want wij worden de wereld in gestuurd, daar krijgen wij opdrachten bij. Ga de wereld in, en vertel aan alle volken dit goede nieuws, doop hen, en leer hen om de geboden te houden.

Als je hier dus de kerk weer uitgaat en je passeert dat blauwe raam, denk dan niet dat je meteen de hemel ingaat – nee je gaat de wereld in, om de wereld te vertellen van die hemelse belofte die voor ons ligt.

Daarbij herinnert het blauw ook aan het water van de doop. Juist als gedoopte ben je gezonden om de wereld in te gaan. Bij de doop klinkt deze belofte: Ik ben met u, tot aan de voleinding dezer wereld. Dus waar wij ook gaan, die grote wijde wereld in, Christus gaat met ons mee.

Het blauw schildert ons de trouw van God, waarmee Hij altijd bij ons is op aarde, een trouw die hoger is dan de hemel. Waar wij ook gaan, Hij gaat met ons mee.

Amen






R o o d  (Hooglied 4: 1-3 – Lied 473: 3)

Rood is een sterke, felle kleur. Rood is in de bijbel de kleur van de mens. De mens Adam, is geschapen uit het rode, droge stof van de aarde. Rood is in het Hebreeuws: adoom. Daar hoor je de mens, Adam in. Rood is de kleur van de mens. De mens komt dus niet uit de blauwe hemel vallen, of uit de gouden lichtwereld, nee de mens is rood, stof, aarde tot aarde.

Rood is ook de kleur van het vuur – en daarom de kleur van de heilige Geest, van Pinksteren en van de kerk. Als we nieuwe ambtsdragers bevestigen dan is de kerkelijk kleur ook rood – omdat dit het werk is van de Geest.

Rood is natuurlijk ook de kleur van het bloed. Het is Christus die zichzelf geeft tot een volkomen verzoening van al onze zonden. Simpel gezegd: omdat er aan onze handen zoveel bloed kleeft, omdat wij door de eeuwen zoveel gemoord en gedood en gezondigd hebben. De rode wijn van het Avondmaal doet ons delen in de vergeving.

Rood is vuur, rood is bloed, rood is vooral ook: liefde. Het is de kleur van het hart, het is de kleur van de roos, het is de kleur van blozende wangen, van de opwinding, je krijgt het er warm van.

In de bijbel klinkt die liefde op iedere  bladzijde – en in het bijzonder in het boek Hooglied. De bruidegom bezingt zijn bruid: jij bent zo mooi, met ogen als duiven en tanden als witte schapen – beelden uit die tijd natuurlijk. Als een koord van karmozijn, dieprood, zijn je lippen, je mond betovert en als het rood van een granaatappel fonkelt je lach door je sluier heen.

De liefde is rood. Gods liefde zien wij door dit rode raam heen fonkelen – zijn hart voor ons, het bloed voor ons gegeven: de roos als bloed zo rood: Christus is die Roos – een en al liefde.

Amen


G e e l  (Marcus 16: 1-6 – Lied 444: 4 en 5)

Dit geel is goud. Daarom is het gele raam ook in het midden – want hier komt alles samen, het beloftevolle groen, het ernstige paars, het hemelse blauw, het warme rood. Het geel stijgt, straalt daar bovenuit, want geel is het licht

Het geel is in de kerkelijke kleuren, de kerkelijke kleden, gezuiverd tot wit. Het wit op de tafel van de feestdagen: kerst en Pasen, maar ook huwelijk en doop, en ook bij uitvaartdiensten is de kleur op de tafel wit: het is de kleur van de overwinning, en de mens die wij moeten begraven, van wie afscheid nemen, die mag nu bij Christus zijn, bij de overwinnaars in de witte gewaden, gewassen, gedoopt, in het licht van Pasen.

Dit licht, dit geel is het goud van de zon, van het feest, van de gouden stad, het hemelse Jeruzalem. Het geel is de glans van Gods heerlijkheid, van de engelen die Gods lof zingen, van de sterren die de hemel versieren. Het geel heft de harten op, en maakt vrolijk.

In het ronde geel zien wij de zon. De zon die de nieuwe dag brengt. De zon die de bevrijding betekent, de overwinning op het duister. Als het volk Israël bevrijd wordt uit Egypte, door de Rode Zee heen, dan zien ze bij de zonsopkomst de overwinning.

En op die eerste zon-dag, die eerste Paasdag als de vrouwen naar het graf gaan, omdat ze denken dat Jezus daar te vinden is, dan gaan ze daarheen, zoals alle evangelisten schrijven, vroeg in de morgen, bij het aanbreken van de dag.

Toen de zon opging, toen is de Zoon opgestaan. En toen heeft de wereld alle kleur teruggekregen. Dit gele raam, in het midden van onze kerk herinnert ons aan Christus, de Opgestane Heer, de Zonne der gerechtigheid.

Zijn licht zal over ons schijnen. Jezus Christus zegt: Ik ben het Licht der wereld.

Amen




Dat een raam verhalen kan vertellen?!
Glas in lood gesmeed met een symbool.
Met verhalen uit lang vervlogen tijden
en de al oude bijbel als metropool.
In de ramen zijn gekleurde rozetten
Als op de muren van de zaal
Zij zeggen ons veel en net als de kleuren
heeft alles zo een eigen verhaal.
De ronde vorm is teken van Gods liefde.
Liefde en trouw tot in eeuwigheid.
Rond zonder begin, zonder einde,
symbool van zijn aanwezigheid.
 
De kleur van groenten, kruid en bomen, 
van groene weiden, varens en mos,
Groen, ogenschijnlijk een gewone,
de kleur van cactus, doperwt en bos.
Groen de eerste kleur van de schepping
na licht, lucht, zee en land.
Zonder groen is niet te leven, 
wonderlijke schepping van Gods hand.
De kleur ook van Zijn toekomst
met verlangen zien we daar naar uit.
In Zijn eeuwigheid bloeit de wijnstok,
Zijn oogstfeest kunnen wij zien door de groene ruit.
 
Paars is de kleur van inkeer en bekering,
de kleur van advent en lijdenstijd.
Paars, een mengeling van rood en het zwarte,
van sacramenten aan Hem gewijd.
Paars is ingetogenheid, spijt en treuren.
Paars is zwart met een lichte glans, 
als Gods woord, ernstig en belangrijk.
Keer terug tot Hem en je krijgt een kans.
Scheur je hart en je krijgt genade
dat spreekt uit het open woord.
Het paarse raam is daarvan het teken
voor iedereen die naar Hem hoort.

Het blauwe raam symboliseert de hemel
blauw de kleur van helderheid.
De hemel waaronder wij altijd leven
met Gods trouw en veiligheid.
In de wereld om te getuigen,
van Zijn belofte oneindig groot
Door Zijn doop met het blauwe water
is Hij met ons tot in de dood.
Ja, Zijn trouw is hoger dan de hemel,
De hemel waaronder wij gezegend zijn.
God zal altijd bij ons wezen,
in blijdschap, geluk, verdriet en pijn.

Rood de kleur van mens en aarde,
Adam, geschapen uit het droge stof.
Rood de kleur van vuur en vlammen
toen met Pinksteren de Heil’ge Geest ons trof.
Rood, vertelt van bloed en zonden
Moord en doodslag door de jaren heen
De rode wijn herinnert ons met Zijn maaltijd:
Dat door het kruis die schuld verdween.
In de bijbel klinkt steeds die liefde
vuurrood als bloed en de rode roos.
Als Zijn Bloed voor ons gegeven, fonkelt
in het rode raam Gods liefde, eindeloos.

Het goud gele raam is in het midden.
Geel de versterkte kleur van wit.
Wit van Kerstmis en van Pasen
van doop maar ook van begrafenis.
De zon, licht, overwinning op het duister 
van Jeruzalem, de gouden stad,
waar overwinnaars God lof toe zingen,
van Hem die de dood overwonnen had.
Zijn licht zal altijd over ons schijnen
Geel, de glans van Gods heerlijkheid.
Hij zegt: “Ik ben het licht der wereld”
Christus, zonne der gerechtigheid.

 Els de Heer
terug